ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΣΤΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΑΝΑΡΧΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΙΒΛΙΟΥ 2025, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 15-18 ΜΑΪΟΥ

Την Κυριακή 7 Ιουλίου 2024, κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης των συμμετεχουσών/-όνταν στο Βαλκανικό Αναρχικό Φεστιβάλ Βιβλίου της Πρίστινα, έγινε η πρόταση το επόμενο BAB να πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη. Οι συλλογικότητες και τα άτομα από τη Θεσσαλονίκη που ήταν παρόντα ζήτησαν προθεσμία 10 ημερών για να απαντήσουν. Μετά από συνέλευση των συλλογικοτήτων της Θεσσαλονίκης που τα τελευταία χρόνια είχαν σταθερή σχέση με το BAB και το δίκτυο Balkan Solidarity, δόθηκε θετική απάντηση: το 17o Βαλκανικό Αναρχικό Φεστιβάλ Βιβλίου θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, από την Πέμπτη 15 ως την Κυριακή 18 Μαΐου 2025. Αποφασίστηκε επίσης η οργανωτική συνέλευση να συγκροτηθεί μετά από κάλεσμα σε όλες τις συλλογικότητες της Θεσσαλονίκης, αλλά και σε συλλογικότητες από άλλες πόλεις (Αθήνα, Ιωάννινα) που επίσης είχαν σταθερή σχέση με το BAB και το δίκτυο Balkan Solidarity.[1]

Όπως συνήθως αναφέρεται στα καλέσματα στα διάφορα ΒΑΒ τα τελευταία χρόνια, το Βαλκανικό Αναρχικό Φεστιβάλ Βιβλίου δεν αφορούσε ποτέ μόνο τα βιβλία. Πάντα το αντιλαμβανόμασταν ως εργαλείο για την ενίσχυση των ομάδων, των οργανώσεων, των σχέσεων και των δικτύων μας σε τοπικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, ως έναν χώρο όπου ανταλλάσσουμε τις ιδέες μας, τις αναλύσεις και τα σχέδιά μας και επίσης φέρνουμε σε επαφή τις πρακτικές μας, τα μοντέλα οργάνωσης και τις εμπειρίες αγώνα, τη συμμετοχή μας στα κοινωνικά κινήματα και το μπόλιασμα των ιδεών μας σε αυτά. Έτσι, τον Σεπτέμβριο του 2024, σε κοινή συνέλευση που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη με όλες τις συλλογικότητες της πόλης που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση που τους απευθύνθηκε για συμμετοχή στην οργανωτική συνέλευση, θέσαμε ως στόχο του ΒΑΒ2025 τη συνάντηση του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού συντροφισσών και συντρόφων από όλα τα Βαλκάνια προκειμένου να συζητήσουμε με οργανωμένο τρόπο πάνω στις συμφωνίες και τις διαφωνίες μας και να προβούμε σε συγκεκριμένες προτάσεις για κοινούς αγώνες/δράσεις. Συμφωνήσαμε να έχουμε ως αρχική ατζέντα για το BAB2025 τις κοινές θεματικές που συζητήθηκαν στα BAB της Λιουμπλιάνα και της Πρίστινα και ξεκίνησε η συγκρότηση των διαφόρων ομάδων εργασίας.

Συμφωνήσαμε επίσης η πρώτη κοινή μας δράση να είναι η συμμετοχή της Θεσσαλονίκης στις ημέρες αντιπολεμικής δράσης κατά του μιλιταρισμού και του εθνικισμού που είχαν αποφασιστεί στη συνέλευση του ΒΑΒ της Πρίστινα για το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου του 2024. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκε ανοιχτή εκδήλωση σε πλατεία εργατικής γειτονιάς της Θεσσαλονίκης με συμμετοχή αρνητή στράτευσης από το Τελ-Αβίβ και διαδήλωση στο κέντρο της πόλης, με κεντρικό σύνθημα «Πόλεμο στον πόλεμο».

Κοινές θεματικές του BAB 2025

Η αρχική ατζέντα του ΒΑΒ2025 που συμφωνήθηκε τον Σεπτέμβρη του 2024 περιλαμβάνει τις ακόλουθες θεματικές, για τις οποίες συγκροτήθηκαν αντίστοιχες ομάδες εργασίας, με στόχο την προετοιμασία οργανωμένων συζητήσεων:

– Κεφάλαιο, κράτος, πόλεμος και αναρχικές απαντήσεις,
– Έμφυλη καταπίεση, αντίσταση στην πατριαρχία και αναρχο-κουήρ φεμινισμός,
–  Σύνορα, μετανάστευση, αντίσταση στην «Ευρώπη-φρούριο»,
–  «Κλιματική κρίση», καπιταλισμός και αγώνες για Γη και Ελευθερία,
–  Αναρχικές/-οί/-ά κρατούμενες/-οί/-ά και αλληλεγγύη,
–  Αναρχικές καταλήψεις και αυτόνομα κοινωνικά κέντρα,
–  Αναρχικά μέσα ενημέρωσης, εκδοτικές υποδομές, κινηματικά αρχεία.

Μετά από πρόταση συλλογικοτήτων από Θεσσαλονίκη και Αθήνα, προστέθηκε επίσης η θεματική:
– Ελευθεριακή παιδεία / αυτομόρφωση.

Προφανώς ο κατάλογος είναι ανοιχτός στην προσθήκη και άλλων θεματικών. Επίσης, εκτός των κοινών θεματικών, θα υπάρχουν παρουσιάσεις, workshop, συναυλίες, εκθέσεις, προβολές, αθλητικές συναντήσεις/προπονήσεις και μια αντικαπιταλιστική, αντικρατική, διεθνιστική αντιπολεμική πορεία. Μπορείτε να στείλετε τις προτάσεις σας στο: bab2025[at]riseup[dot]net

Ομάδες συντονισμού και ομάδες εργασίας

Σε σχέση με τις θεματικές, κρίναμε ότι δεν θα ήταν παραγωγικό να επιχειρήσουμε να καταλήξουμε σε κοινά κείμενα-εισηγήσεις των αντίστοιχων υποομάδων της οργανωτικής συνέλευσης, στρογγυλεύοντας τοποθετήσεις με τρόπο που δεν θα έδινε τη δυνατότητα να εκφραστούν οι διαφορετικές προσεγγίσεις, ιδιαίτερα σε ζητήματα που γνωρίζουμε πως υπάρχουν διαφωνίες.

Εκτιμούμε ότι τα κοινά σημεία ανάλυσης και δράσης μπορούν να βρεθούν καλύτερα όταν αποτυπώνονται με σεβασμό και σαφήνεια τα σημεία διαφωνίας. Έτσι προτείνουμε τη δημιουργία ομάδων συντονισμού των διαφόρων θεματικών, που θα διασφαλίσουν:

α) ότι στις εκδηλώσεις θα παρουσιαστούν ευσύνοπτα, με σαφήνεια και ισότιμα όλες οι διαφορετικές πολιτικές προσεγγίσεις και με συμμετοχή εισηγητ(ρι)ών από όλα τα Βαλκάνια,
β) ότι θα υπάρχει επαρκής χρόνος για συζήτηση,
γ) ότι οι βασικές τοποθετήσεις των εισηγητ(ρι)ών θα έχουν ήδη αναρτηθεί μεταφρασμένες στον ιστότοπο του ΒΑΒ2025 αρκετό καιρό πριν την πραγματοποίηση του Βαλκανικού Αναρχικού Φεστιβάλ Βιβλίου της Θεσσαλονίκης.

Εκτός από αυτές τις ομάδες συντονισμού έχουν δημιουργηθεί και αρκετές ομάδες εργασίας: φιλοξενίας, σίτισης, προσβασιμότητας, παιδικών δραστηριοτήτων, διαχείρισης ιστότοπου, μετάφρασης, γραφιστικής/εκτύπωσης, πολιτιστικών δραστηριοτήτων, info-point κ.ά. Επιπλέον, η οργανωτική συνέλευση επιθυμεί να συνδράμει σε περιπτώσεις όπου απαιτούται βίζες για τη μετακίνηση συμμετεχουσών/-όντων, όπως επίσης και να συνεισφέρει οικονομικά στη μετακίνηση συμμετεχουσών/-όντων.

Για περισσότερες πληροφορίες υπάρχει το e-mail επικοινωνίας bab2025[at]riseup[dot]net, ενώ σταδιακά θα αποστέλλονται στη λίστα Balkan Solidarity τα αναλυτικά καλέσματα των ομάδων συντονισμού των πολιτικών θεματικών και οι ανακοινώσεις των ομάδων εργασίας, που θα αναρτώνται επίσης στον ιστότοπο https://bab2025.espivblogs.net/

Σε αυτό το αρχικό κάλεσμα για το ΒΑΒ2025 περιλαμβάνουμε το γενικό πλαίσιο συζήτησης που προτείνεται από την αντίστοιχη ομάδα συντονισμού για την κάθε μία πολιτική θεματική:

Κεφάλαιο, κράτος, πόλεμος και αναρχικές απαντήσεις

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου ενώ ο πόλεμος κανονικοποιείται, δεν έχουμε καταφέρει να συγκροτήσουμε ένα διεθνιστικό, αντικαπιταλιστικό, αντιπολεμικό κίνημα. Η απουσία μιας συγκροτημένης και με διεθνή χαρακτήρα παρέμβασης του αναρχικού/αντιεξουσιαστικού κινήματος ενάντια σε αυτό το δυστοπικό παρόν και μέλλον ίσως να οφείλεται στο ότι, όπως όλα δείχνουν, έχουμε μπει σε μια νέα εποχή, για την ερμηνεία της οποίας δεν επαρκούν τα εργαλεία του παρελθόντος: δεν είναι ούτε ο κόσμος του διπολισμού, ούτε ο κόσμος της δυτικής μονοκρατορίας που τον διαδέχτηκε, αλλά ένα υπό διαμόρφωση νέο παγκόσμιο σύστημα, που χτίζει αιματοβαμμένες ισορροπίες καταστρέφοντας ζωές, κοινωνίες και περιοχές ολόκληρες, σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον κρίσεων και «κρίσεων».

Έμφυλη καταπίεση, αντίσταση στην πατριαρχία και αναρχο-κουήρ φεμινισμός

Αντιλαμβανόμαστε την πατριαρχία ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι του κράτους και του κεφαλαίου που όμως διατηρεί την σχετική αυτονομία του ως σύστημα εξουσίας στις ζωές μας. Τα τελευταία χρόνια το έμφυλο ζήτημα ορθώνεται και διεκδικεί την ορατότητά του στη δημόσια σφαίρα, καθώς τα καταγεγραμμένα περιστατικά έμφυλης βίας –από γυναικοκτονίες μέχρι επιθέσεις και δολοφονίες κουήρ υποκειμένων– αυξάνονται ραγδαία και καταφανώς, ενώ την ίδια στιγμή τα αναπαραγωγικά μας δικαιώματα μπαίνουν διαρκώς στο στόχαστρο κρατικών πολιτικών και θρησκευτικής ρητορικής. Όσο οι εθνικισμοί υψώνονται, πυροδοτείται άνοδος της κοινωνικής και θεσμικής συντηρητικοποίησης: τα σώματά μας υποβαθμίζονται είτε σε αντικείμενα βίαιης επιβολής, είτε σε μηχανές αναπαραγωγής για να ταΐσουν τις αδηφάγες ορέξεις του μιλιταρισμού και του πολέμου. Σε μια τέτοια συνθήκη, η ανάγκη για την συλλογικοποίηση των αγώνων και των προταγμάτων μας σε βαλκανικό επίπεδο υπερβαίνει τις ιδιαιτερότητες των εκάστοτε τοπικοτήτων και μας καλεί να συγκεράσουμε τις οπτικές μας και να συνθέσουμε τις δράσεις μας.

Σύνορα, μετανάστευση, αντίσταση στην «Ευρώπη-φρούριο»

Εδώ και αρκετό καιρό βλέπουμε ότι οι πολιτικές ενάντια στη μετανάστευση καταλαμβάνουν όλο και μεγαλύτερο χώρο στη δημόσια συζήτηση. Η αντιμεταναστευτική ρητορική έχει τη δύναμη, όχι απλά να ανεβοκατεβάζει κυβερνήσεις, αλλά και να διαμορφώνει την κυρίαρχη αντίληψη για την αξία της ανθρώπινης ζωής. Καθώς τα κράτη επιδίδονται σε έναν λυσσαλέο ανταγωνισμό και οδηγούνται σε νέες πολεμικές συρράξεις, ο παραδοσιακός ρατσισμός της Ευρώπης-Φρούριο (δηλαδή οι πολιτικές της «ένταξης» των μεταναστ(ρι)ών ως υποτιμημένου εργατικού δυναμικού) μετατρέπεται σε πολιτικές απανθρωποποίησης και εξολόθρευσης. Την στιγμή που όλο και μεγαλύτερα κομμάτια των πληθυσμών κρίνονται ως αναλώσιμα, οφείλουμε ως κίνημα να αναλύσουμε και να μιλήσουμε ενάντια στις πολιτικές αυτές, να αναπτύξουμε όλες τις δυνατότητες που υπάρχουν για κοινότητες αγώνα ντόπιων και μεταναστ(ρι)ών.

«Κλιματική κρίση», καπιταλισμός και αγώνες για Γη και Ελευθερία

Η κλιματική κρίση που οφείλεται κυρίως σε ανθρωπογενή δράση αποτελεί πλέον ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της σύγχρονης εποχής, τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζονται από μία άνευ προηγουμένου λεηλασία των φυσικών πόρων από τους καπιταλιστικούς μηχανισμούς. Σε διάφορες γεωγραφίες των Βαλκανίων, όλο και πιο συχνά, όλο και πιο έντονα εμφανίζονται μεγάλης έκτασης καταστροφές. Βουνά καταπατώνται, δάση αποψιλώνονται, ποτάμια μπαζώνονται και έργα αποκτούν περιβαλλοντικές άδειες εν μία νυκτί, στο βωμό μιας δήθεν πράσινης ανάπτυξης. Ενάντια σε ένα μοντέλο συνεχούς ανάπτυξης και κερδοφορίας που δεν σέβεται τα οικοσυστήματα και τη ζωή στο σύνολό της, είναι περισσότερο από ανάγκη να θέσουμε τους δικούς μας όρους και τις δικές μας προτάσεις για μία ζωή που αξίζει να βιωθεί από όλες και από όλους με όρους ισότιμους και πραγματικά οικολογικούς.

Αναρχικές/-οί/-ά κρατούμενες/-οί/-ά και αλληλεγγύη

Η αλληλεγγύη με όσους/όσες/όσα φυλακίζονται για την πολιτική τους δράση ή και ταυτότητα ως καθήκον όλων μας. Πρακτικές στήριξης των πολιτικών κρατουμένων στα Βαλκάνια και αντιμετώπιση των οργανωτικών ελλείψεων.

Αναρχικές καταλήψεις και αυτόνομα κοινωνικά κέντρα

Μέσα στη συγκυρία της καπιταλιστικής κρίσης και της έντονης καταστολής, βλέπουμε τις πόλεις μας να τουριστικοποιούνται όλο και περισσότερο και να χωράνε μόνο τις δραστηριότητες που διαμεσολαβούνται από τα εμπορεύματα και το κέρδος. Σ’ αυτή τη συνθήκη περίφραξης του δημόσιου χώρου και του εκτοπισμού μας από τις πόλεις, εντάσσονται οι εκκενώσεις των καταλήψεων και οι αυξανόμενες δυσκολίες για την εξασφάλιση των υλικών όρων ύπαρξης των κοινωνικών κέντρων. Η ύπαρξη των καταλήψεων και των κοινωνικών κέντρων όμως, είναι σημαντική για το χτίσιμο σχέσεων αλληλεγγύης ανάμεσα στους ανθρώπους που προσπαθούν να ανασάνουν σε έναν ασφυκτικό κόσμο. Σ’ αυτό το πλαίσιο, θεωρούμε απαραίτητη τη συνάντηση και την ανταλλαγή εμπειριών και σκεπτικών μεταξύ αυτών των εγχειρημάτων καθώς και την προοπτική δικτύωσης γύρω από την ανάγκη αλληλοστήριξης.

Αναρχικά μέσα ενημέρωσης, εκδοτικές υποδομές, κινηματικά αρχεία

Στην παρούσα συγκυρία της πολύπλευρης καπιταλιστικής κρίσης και έντονης καταστολής, η ύπαρξη και η ενίσχυση των κινηματικών (αναρχικών, αντιεξουσιαστικων, αυτοοργανωμένων) υποδομών είναι εξαιρετικά σημαντική. Πιο συγκεκριμένα, σκοπός του ΒΑΒ2025 είναι η ανάδειξη και η υποστήριξη εκδοτικών εγχειρημάτων, κινηματικών τυπογραφείων, μέσων αντιπληροφόρησης, κινηματικών αρχείων, αυτοοργανωμένων ραδιοφώνων, καθώς και ψηφιακών υποδομών και hacklabs απ’ τις βαλκανικές γεωγραφίες.

Ελευθεριακή παιδεία / αυτομόρφωση

Σε μια καπιταλιστική, πατριαρχική, ρατσιστική κοινωνία, παιδιά Ρομά, προσφύγισσες και μετανάστ(ρι)ες περιθωριοποιουνται και αποκλείονται από το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Αναγνωρίζουμε την αυτονομία των παιδιών και της παιδικής ηλικίας και άρα συνυπάρχουμε και συνομιλούμε δομώντας ισότιμες σχέσεις, χτίζοντας και αναπαράγοντας τη συλλογική κουλτούρα με βάση την οποία θέλουμε να ζήσουμε. Θεωρούμε απαραίτητη τη δικτύωση και την ανταλλαγή εμπειριών πάνω στην αυτοοργάνωση και τη δημιουργία δομών σχετικά με την παιδεία, τόσο σε ό,τι αφορά τις παιδικές ηλικίες όσο και την αυτομόρφωση των ενηλίκων.

Το ΒΑΒ2025 δεν είναι μόνο 4 ημέρες μέσα στον Μάη του 2025, αλλά μια διαδικασία!

Στην εποχή μας, το κράτος καταργεί μονομερώς το κοινωνικό συμβόλαιο και αποσύρεται από τις υποτιθέμενες υποχρεώσεις του προς την κοινωνία, περιοριζόμενο στον ρόλο της καταστολής και της απροκάλυπτης εξυπηρέτησης των συμφερόντων της αγοράς. Ο κοινοβουλευτισμός, ως υποτιθέμενος τρόπος πίεσης προκειμένου να αποκτηθούν νέες κοινωνικές παροχές ή για την υπεράσπιση των παλαιότερων κοινωνικών και ταξικών κατακτήσεων, έχει ολοφάνερα φάει τα ψωμιά του, εφόσον οι εξουσίες στις μέρες μας βασίζουν την αναπαραγωγή τους στον φόβο και όχι σε υποσχέσεις για ένα καλύτερο μέλλον. Το παγκόσμιο σύστημα εκμετάλλευσης φαίνεται διατεθειμένο να εμπλακεί σε μια ατελείωτη σειρά εμπόλεμων συρράξεων, αναζητώντας, μέσα από την καταστροφή, μια νέα ισορροπία, καθώς και το ξεμπλοκάρισμα της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Και όλα αυτά, ενώ υπάρχουν προφανή σημάδια μιας πραγματικής κρίσης, της περιβαλλοντικής, η οποία επισκιάζει όλες τις υπόλοιπες αλλεπάλληλες «κρίσεις» των τελευταίων ετών.

Η αυτοοργάνωση πλέον προβάλει όχι ως σύνθημα, αλλά ως κοινωνική αναγκαιότητα. Οι επόμενοι μήνες, μέχρι την πραγματοποίηση του Βαλκανικού Αναρχικού Φεστιβάλ Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, είναι ένα ανοιχτό στοίχημα, μια κοινή διαδικασία συντροφικής ζύμωσης και από κοινού δημιουργίας ενός τόπου συνάντησης με στόχο την οργάνωση της αλληλεγγύης, των αντιστάσεων και των αγώνων. Ενός τόπου, όπου η διαφωνία θα αντιμετωπίζεται με συντροφικότητα και διάθεση αμοιβαίας κατανόησης, όπου θα μοιραστούμε και θα συνθέσουμε, όπου ο πλούτος, η ομορφιά και η ζωντάνια των αναρχικών ιδεών και πρακτικών θα διαλύσουν τη μιζέρια, τη μισαλλοδοξία και την απανθρωπιά. Χίλια μαύρα ρόδα ενάντια στην παραίτηση και τον κοινωνικό κανιβαλισμό.

Ένα παλιό σύνθημα έλεγε «να αγωνιστούμε για το αδύνατο, προτού βρεθούμε αντιμέτωποι με το αδιανόητο». Σήμερα, που το αδιανόητο είναι ήδη εδώ, η ουτοπία δεν φαντάζει πλέον ως αδύνατη, αλλά ως η μόνη ρεαλιστική επιλογή.

Στο επόμενο χρονικό διάστημα θα δημοσιοποιηθούν τα αναλυτικά καλέσματα των ομάδων συντονισμού των πολιτικών θεματικών, καθώς και πληροφορίες για τις οργανωτικές διαδικασίες και τις ομάδες εργασίας. Σας ζητάμε να μεταφράσετε αυτό το κάλεσμα στις γλώσσες σας, να το δημοσιεύσετε στα μέσα σας και να το δημοσιοποιήσετε μέσω των καναλιών και δικτύων επικοινωνίας σας.

Οργανωτική συνέλευση ΒΑΒ2025, Δεκέμβριος 2024

https://bab2025.espivblogs.net/

[1] Στοιχεία και στιγμές από την ιστορία του Βαλκανικού Αναρχικού Φεστιβάλ Βιβλίου υπάρχουν εδώ: https://bab2025.espivblogs.net/history/

Για όσες/-ους/-α ενδιαφέρονται για αναλυτική παρουσίαση της ιστορίας του ΒΑΒ αλλά και των κινήσεων για δικτύωση των αναρχικών στα Βαλκάνια «πέρα από τα τείχη του εθνικισμού και του πολέμου», υπάρχει η σχετική οκτάγλωσση έκδοση «The Balkan Anarchist Network»: https://antipolitika.noblogs.org/books/balkan/